10 مارس 2024- در مطالعه‌ای که اخیراً در مجله Nutrients منتشر شده است، محققان اسپانیایی تأثیر گیاهان معطر و ادویه‌ها را در رژیم غذایی مدیترانه‌ای (MedDiet) بر پروفایل‌های گلایسمی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 (T2DM) بررسی کردند. آنها دریافتند که زیره سیاه، دارچین، زنجبیل، کورکومین و زعفران به میزان قابل توجهی سطح گلوکز خون ناشتا را کاهش می دهند. علاوه بر این، زیره سیاه و زنجبیل به طور قابل توجهی سطح هموگلوبین گلیکوزیله(HbA1c) را در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 بهبود می بخشند، در حالی که دارچین و زنجبیل به طور قابل توجهی سطح انسولین را کاهش می دهند.

پیشینه

دیابت نوع 2، به یک نگرانی بحرانی در مراقبت های بهداشتی تبدیل شده است چرا که 460 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است. شیوع دیابت در چهار دهه گذشته افزایش یافته است، و ده سال پس از تشخیص دیابت، 60 درصد از این بیماران به 3 بیماری همراه یا بیشتر مبتلا می شوند، دیابت علت مرگ 6.7 میلیون نفر در سال است. عوامل خطر مختلفی از جمله ژنتیک، متابولیسم و محیط بر این بیماری تأثیر می‌گذارند. در حالی که عوامل غیرقابل تغییر مانند قومیت و سابقه خانوادگی در دیابت نقش دارند، پرداختن به عوامل خطر قابل اصلاح مانند عدم فعالیت بدنی، چاقی و رژیم غذایی ناسالم می تواند به طور بالقوه از ابتلا به دیابت نوع 2 جلوگیری کند. بنابراین، راهنمایی های تغذیه ای برای بهبود طول عمر و کیفیت زندگی بیماران ضروری است.

رژیم غذایی مدیترانه ای، بر مصرف زیاد روغن زیتون فوق بکر، کربوهیدرات های با شاخص گلایسمی پایین و مصرف متوسط ماهی، مرغ و لبنیات تاکید دارد. علاوه بر این، مصرف گوشت قرمز و الکل را محدود می کند. شواهد نشان می دهد کهرژیم مدیترانه ایمی تواند تأثیر مثبتی بر سندرم متابولیک ودیابت نوع 2داشته باشد، همانطور که با کاهش خطر دیابت و بهبود پروفایل گلایسمی نشان داده شده است. این رژیم از گیاهان و ادویه‌های معطر مختلف مانند زیره سیاه، میخک، جعفری، زعفران، آویشن، زنجبیل، فلفل سیاه، رزماری، زردچوبه، ریحان، پونه کوهی و دارچین استفاده می‌کند که به‌خاطر فواید بالقوه برای سلامتی، از جمله ضد تومور، ضد سرطان ، آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و کاهش دهنده کلسترول، معروف هستند. بنابراین، پژوهشگران در مطالعه حاضر به بررسی تأثیر همه این ادویه‌ها و گیاهان معطر بر پروفایل‌های گلایسمی افراد مبتلا به دیابت نوع 2 پرداختند.

در مورد این مطالعه

برای این بررسی سیستماتیک و متاآنالیز، محققان پایگاه‌های اطلاعاتی شامل Web of Science، PubMed  وScopus را برای شناسایی مقالات و مطالعات مداخله‌ای داوری شده، جستجو کردند. مطالعات موردی، تفسیرها، نامه‌ها، مقالات کنفرانس، مرورهای روایی، و مطالعاتی که روی انسان‌ها یا در مورد کودکان انجام نشده بودند، حذف شدند. این مرور سیستماتیک شامل 77 مطالعه بود، در حالی که متاآنالیز شامل 45 مطالعه با 3050 شرکت‌کننده بود.

این مطالعات شامل دوزهای مختلف ادویه ها و گیاهان بود و تأثیر آنها را بر پروفایل قند خون ارزیابی کرده بود. پیامدهای اولیه شامل تغییرات گلوکز ناشتا، انسولین و HbA1c بود، در حالی که پیامدهای ثانویه شامل تغییرات در وزن بدن و شاخص توده بدن (BMI) بود. تجزیه و تحلیل آماری شامل تعیین تغییرات میانگین و انحراف معیار و استفاده از آزمون‌های Cochrane Q و Higgins I² بود. خطر سوگیری انتشار با استفاده از نمودار Egger ارزیابی شد. کیفیت کارآزمایی‌های وارد شده با استفاده از روش توصیف‌شده توسط Kmet و همکارانش ارزیابی شد.

نتایج و بحث

دارچین به طور قابل توجهی گلوکز ناشتا را در شش مطالعه از یازده مطالعه کاهش داد. متاآنالیز کاهش گلوکز ناشتا را به میزان 18.67 میلی گرم در دسی لیتر را در مقایسه با دارونما نشان داد، اما این تفاوت با در نظر گرفتن ارزش پیش بینی کننده از نظر آماری معنی دار نبود.

کورکومین در هفت مطالعه کاهش قابل توجهی در گلوکز ناشتا (p < 0.001) در مقایسه با دارونما با تفاوت معنی‌دار از جمله با در نظر گرفتن ارزش پیش‌بینی، نشان داد.

زنجبیل در ده مطالعه کاهش گلوکز ناشتا(17.12میلی گرم در دسی لیتر، p = 0.0004) را در مقایسه با دارونما نشان داد، با این حال تفاوت معنی داری با در نظر گرفتن ارزش پیش بینی کننده، وجود نداشت.

زیره سیاه در هشت مطالعه منجر به کاهش قابل توجه گلوکز ناشتا(p = 0.0001) در مقایسه با دارونما شد، اما تفاوت معنی‌داری با در نظر گرفتن ارزش پیش‌بینی‌کننده وجود نداشت.

استفاده از زعفران منجر به کاهش قابل ملاحظه ی گلوکز شد، اثری که وقتی با فعالیت بدنی ترکیب می‌شود، آشکارتر گردید. به طور کلی، زیره سیاه بیشترین کاهش را در گلوکز ناشتا نشان داد و پس از آن دارچین و زنجبیل قرار داشتند.

علاوه بر این، تنها زنجبیل و زیره سیاه بهبود قابل توجهی را در HbA1c نشان دادند و دارچین و زنجبیل به طور قابل توجهی سطح انسولین را کاهش دادند. در میان گیاهان معطر و ادویه‌های آنالیز شده در MedDiet، زنجبیل به عنوان تنها عاملی بود که سبب کاهش قابل توجه هر سه نتیجه ی مورد بررسی گردید: HbA1c، گلوکز ناشتا و سطح انسولین.

کیفیت مطالعات انتخاب شده برای مرور (میانگین امتیاز 0.54) کمتر از کیفیت مطالعات انتخاب شده برای متاآنالیز (میانگین امتیاز 0.68) بود. علیرغم مقیاس وسیع این مرور و متاآنالیز، یافته‌ها به دلیل عدم توجه به وزن بدن و تغییرات سبک زندگی که بر سطح گلوکز ناشتا تأثیر می‌گذارند، در کنار چالش‌های ناشی از کیفیت متفاوت مطالعات و آمار ناکافی، دچار محدودیت هستند.

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20240310/Spicing-up-diabetes-management-Mediterranean-diets-aromatic-herbs-lower-blood-sugar.aspx